Những năm gần đây, tình hình thiên tai, biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng không nhỏ đến mọi mặt đời sống của người dân. Chính vì vậy để chủ động ứng phó nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô 2023 - 2024, UBND huyện Tiểu Cần đã chỉ đạo các ngành chuyên môn và UBND các xã, thị trấn, chủ động thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh.
Nông dân cánh đồng lớn kênh bê tông nổi ấp Cầu Tre, xã Phú Cần
đang làm đồng chuẩn bị xuống giống vụ lúa Đông Xuân 2023 - 2024 theo lịch thời vụ
Vụ lúa Đông Xuân 2023 - 2024, huyện Tiểu Cần xuống giống hơn 10.340 ha; chủ yếu gieo trồng các giống như: IR 50404, Ma lâm 202, OM 5451, Đài thơm 8, OM 4900, OM 18, OM 7347... Đây là vụ sản xuất chính trong năm, nên huyện Tiểu Cần đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm ứng phó hạn, mặn, đảm bảo cho nông dân có một vụ mùa bội thu, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống.
Trạm bơm điện Phú Tân, xã Long Thới được bàn giao và đưa vào sử dụng trong năm 2023
để phục vụ sản xuất nông nghiệp của người dân
Trên cơ sở Kế hoạch số 15/KH-CTCTTL, ngày 07/12/2023 của Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh về phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn phục vụ sản xuất và dân sinh trong mùa khô 2023 - 2024 trên địa bàn tỉnh; UBND huyện Tiểu Cần đã chỉ đạo các ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan và UBND các xã, thị trấn thực hiện nạo vét, khai thông dòng chảy các tuyến kênh thuộc phạm vi quản lý; vận hành hệ thống các công trình thủy lợi trên địa bàn; chủ động giám sát, dự báo tình hình diễn biến xâm nhập mặn tại các cống đầu mối trên địa bàn huyện, để hướng dẫn Nhân dân tích trữ nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra các cống và bờ bao, bờ đê để kịp thời phát hiện sự cố hư hỏng, sạt lở, xuống cấp để nhanh chóng khắc phục, sửa chữa.
Theo ông Võ Quang Cường - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tiểu Cần: Toàn huyện có 12 tuyến kênh cấp 1; 173 tuyến kênh cấp 2; 472 tuyến kênh cấp 3 với tổng chiều dài trên 868 km; trong đó có 14 cống trên kênh cấp 2 và 353 bọng trên kênh cấp 3. Để chủ động ứng phó nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn mùa khô 2023 - 2024; UBND huyện đã chỉ đạo ngành nông nghiệp xây dựng kế hoạch, thưc hiện nạo vét 38 tuyến kênh cấp 3, chiều dài 24.964 mét, khối lượng 63.019,67m3 với kinh phí 1 tỷ 890 triệu đồng. Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cũng đầu tư nạo vét 5 kênh trục trên địa bàn huyện gồm: kênh Cầu Tre, Trinh Phụ, Chánh Sâm, Trẹm và Te Te.
Cống Hùng Hòa đang ở chế độ đóng kín để trữ ngọt
Ông Nguyễn Văn Mới - Giám đốc Xí nghiệp Thủy nông huyện Tiểu Cần cũng cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của UBND huyện và Công ty TNHH MTV Quản lý khai thác các công trình thủy lợi tỉnh Trà Vinh về phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh, đến nay Công ty đã tiếp nhận, bàn giao và đưa vào sử dụng 02 Trạm bơm Đại Trường, xã Phú Cần và Phú Tân, xã Long Thới. Riêng những tháng đầu năm 2024 này, Công ty cũng vừa hoàn tất bàn giao và đưa vào hoạt động 02 Trạm bơm Trinh Phụ - Phú Tân và Phú Tân 2, xã Long Thới; bên cạnh đó, Trạm bơm Ô Đùng, xã Hiếu Tử do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đầu tư cũng đang trong quá trình hoàn thiện và chuẩn bị bàn giao. Đồng thời, Xí nghiệp Thủy nông huyện cũng vừa bàn giao và đưa vào sử dụng mới 03 cống gồm: Cống Tân Hòa (trên địa bàn xã Hùng Hòa), Cống Hùng Hòa và cống Trà Mềm, xã Tân Hùng; nâng tổng số đến nay trên địa bàn huyện có 08 Cống gồm: Trẹm lớn, Trẹm nhỏ, Cần Chông, Cầu Sắt, Út Cầm, Tân Hòa, Hùng Hòa và Trà Mềm. Ngoài ra, Công ty còn thường xuyên theo dõi diễn biến độ mặn hàng tuần tại các cống đầu mối, vận hành theo hướng ngăn mặn, trữ ngọt, hạn chế tiêu xổ nhằm đảm bảo đủ nguồn nước trong nội đồng. Chỉ vận hành mở cống tích nước khi độ mặn trong mức cho phép và kịp thời thông báo cho Nhân dân để có bước chủ động bơm tát, tích trữ nước.
Các địa phương chủ động nạo vét kênh nội đồng để trữ ngọt
Bên cạnh đó, các xã, thị trấn còn tranh thủ nhiều nguồn lực để thực hiện nạo vét, khai thông dòng chảy các tuyến kênh nội đồng đảm bảo thông thoáng. Đồng thời phối hợp với các ngành chuyên môn của huyện tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho Nhân dân về việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; chủ động dự trữ nước trong các ao, hồ, mương vườn nhằm đảm bảo đủ nước cho sinh hoạt và sản xuất. Vận động Nhân dân sản xuất lúa vụ Đông - Xuân theo lịch thời vụ, tăng cường sử dụng giống lúa xác nhận, giống chất lượng cao, ngắn ngày… nhằm tăng khả năng chống chịu với hạn mặn. Thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện xâm nhập mặn, thiếu nước trong mùa khô như giải pháp “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm” nhằm tiết kiệm nước. Đối với cây ăn trái, rau màu, nuôi trồng thủy sản cần thực hiện thời vụ gieo trồng hợp lý, phù hợp với điều kiện nguồn nước, tình hình xâm nhập mặn và thường xuyên cập nhật kết quả quan trắc môi trường của cơ quan chuyên môn để chủ động trong việc thả giống, tuân thủ lịch thời vụ và tích trữ nước hiệu quả.
Có thể thấy, việc thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp về thủy lợi nội đồng đã phát huy được tối đa hiệu quả trong việc ngăn mặn trữ ngọt phục vụ tốt nhu cầu sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân. Đồng thời, kết hợp với việc thường xuyên tuyên truyền, vận động, hướng dẫn Nhân dân áp dụng các biện pháp trong sản xuất và chăn nuôi sẽ hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn mặn gây ra, giúp nông dân có một vụ mùa bội thu.
Bài, ảnh: Minh Tâm